Tentoonstelling North & South
Van 25 oktober 2019 tot en met 26 januari 2020 toont Museum Catharijneconvent middeleeuwse kunstwerken uit het uiterste noorden en het uiterste zuiden van Europa. Deze kunstwerken vertonen verrassend veel stilistische overeenkomsten.
De tentoonstelling is een absolute ‘must see’ omdat kunst uit deze vroege periode in het midden van Europa vrijwel geheel verloren is gegaan. De collecties uit Noord- en Zuid-Europa duiden op een enorme mobiliteit van culturele objecten en ideeën in de hoge middeleeuwen. Te zien zijn prachtige kleurrijke panelen met verrassende, verhalende voorstellingen. Het gaat om geschilderde altaardecoraties en objecten gerelateerd aan het altaar, in die tijd de meest heilige en belangrijkste ontmoetingsplek voor de middeleeuwer. Ze laten zien hoe fascinerend en kleurrijk de kerk in heel middeleeuws West-Europa moet zijn geweest. Een unieke kans om binnen te kijken in de kunstgalerij van de middeleeuwen!
Gescheiden door de bergen
De middeleeuwse topstukken uit de periode 1100-1350 die de tand des tijds hebben doorstaan, hebben hun redding mede te danken aan hun geografische ligging. Gescheiden door de Pyreneeën in het zuiden en de fjorden in het noorden, zijn alleen in Catalonië (Spanje) en Noorwegen deze vroege stukken bewaard gebleven, vaak in kleine en afgelegen dorpskerken. In Midden-Europa is deze kunst verloren gegaan, als gevolg van beeldenstormen, de Franse revolutie, de Contrareformatie, veranderende smaak en de drang naar innovatie.
Te voet, te paard en per boot
Naast het genieten van de ongekende schoonheid van de werken is er ook veel aandacht voor de vergelijking van de kunst uit noord en zuid. De panelen lijken soms wel inwisselbaar! Het is bijna niet voor te stellen dat in een Europa waar het verkeer te voet, te paard en per boot werd volbracht, in elke kerk dezelfde beeldtaal werd gehanteerd. Geestelijken, veroveraars, kooplieden en pelgrims reisden door heel Europa, waardoor zelfs in de verste uithoeken de religieuze beeldtaal hetzelfde was. Een willekeurige Spaanse reiziger rond het jaar 1300 zou daarom bij het bezoeken van een plattelandskerk in Noorwegen geen enkele moeite hebben gehad om de misviering te begrijpen. De liturgie, aankleding van het altaar en de taal waren immers gelijk.
In het historisch café van 15 november 2018 schetste Prof. Dr. Justin Kroese al de achtergronden bij deze tentoonstelling. Lees hier een kort verslag.
Foto: Altaarfrontaal Trondheim Noorwegen (detail), ca. 1300. Nidaros Catedral Trondheim - Pressoffice Catharijneconvent.