Nieuws

In het Spoorwegmuseum is de tentoonstelling 150 jaar Maliebaanstation geopend. Conservatoren Arjan den Boer en Evelien Pieters vertelden over de Oosterspoorweg en de inrichting van de tentoonstelling: over wonen en werken op het station, het ontwerp en de bouw van de Oosterspoorweg en het station door de jaren heen. Van het station waar de trein naar Parijs vertrok, naar rangeer- en goederenstation. En van de zwarte bladzijde in de Tweede Wereldoorlog tot de huidige functie als museum.

Tot in de jaren zeventig was Finjé Stadskelder voor Utrechtse wijnliefhebbers een begrip. Begonnen eind 18^e eeuw zouden leden van de families Finjé, Huinck en Staffhorst tot 1974 op en rond de Oudegracht een bloeiende wijnhandel leiden. Terugblik met de laatste directeur, Wim Huinck.
Een artikel van Mariëlla Beukers, historicus en vinoloog, uit Tijdschrift Oud-Utrecht 2013.

Het Weekend van het Verdedigingserfgoed, 20 en 21 april 2024, was een nieuw landelijk evenement. Meer dan 100 historische locaties van forten, bunkers, vestingen en linies openden hun deuren voor publiek. Ook in Utrecht. Met een gids van Staatsbosheer kon je een rondleiding krijgen over, onder en in het grootste fort uit de Nieuwe Hollandse Waterlinie, Fort bij Rijnauwen. Hier een kijkje bij dit fort. Het ligt aan de Vossegatsedijk in Bunnik.

Op 20 april 2024 was de opening van het Trui van Lier Speelkwartier. Hier is een impressie.

Aan het Wilhelminapark wordt een grote renovatie uitgevoerd aan ‘een prettig-bewoonbaar, doch verder zeer eenvoudig huis’. Deze imposante villa staat er al meer dan een eeuw. Het is een ontwerp van een van de meest invloedrijke architecten van het eerste kwart van de 20e eeuw, Karel de Bazel. 
Een artikel van Rudo den Hartog in Tijdschrift Oud-Utrecht 2014.

Van Blitz was in Utrecht een bekende fotografen naam tussen 1859 en 1933. Emanuel Aron van Blitz startte in een toen nieuw beroep: fotograaf. Hij maakte veel portretten. Zoon Silva legde zich toe op het fotograferen van het werken aan het moderne Utrecht, met nu bijzondere documentatie van architectuur en techniek. En loepzuiver zodat details in het Utrecht van toen goed zijn te onderscheiden. Silva liet negatieven van de foto’s na aan gemeente Utrecht. Silva is geen dochter zoals vaak werd beschreven. Er zijn nu 2131 gedigitaliseerde foto’s te vinden bij Het Utrechts Archief. Ze geven een fascinerend beeld van driekwart eeuw Utrecht.

In de Culemborgse Courant van 26 maart jongstleden verscheen het overlijdensbericht van Wijnand Thoomes, een cruciale en markante grondlegger van het Utrechts Monumentenfonds en secretaris tot juli 1994, Wijnand werd 93 jaar. Het bericht luidt onder andere: ‘Drager van de Speld van de Stad Utrecht wegens zijn verdiensten voor het behoud van Utrechts oude stad. Publicist, vredesactivist, een strijdbaar mens.’ Het UMF werd direct na het verschijnen van het bericht via de familie van Wijnand van zijn overlijden op de hoogte gebracht.

In januari 1951 werd tijdens de verbreding van de verkeersweg van Utrecht naar Arnhem tijdens graafwerkzaamheden bij Rhenen een oude Frankische begraafplaats gevonden. Ambtenaren van de Rijksdienst voor Oudheidkundig Bodemonderzoek (ROB) onderzochten de plek in 1951 en vonden diverse voorwerpen. In het laboratorium van de dienst in Amersfoort werden de vondsten schoongemaakt en gerestaureerd.

Er verschijnen regelmatig interessante berichten over cultureel erfgoed in de kranten en op internet. In dit bericht een actuele selectie. 

Michiel Plomp verkent in zijn negentiende bijdrage over groen erfgoed in Utrecht opnieuw de Mariaplaats, maar nu de minder bekende, zuidelijke kant.

Gemeente Utrecht voegt 36 nieuwe monumenten toe aan de stad. Het gaat om woonhuizen en wooncomplexen, onderwijs- en kantoorgebouwen, religieuze gebouwen, bruggen, nutsvoorzieningen en een station.

Het is weer voorjaar en we hebben wat beelden bij het Utrechts Archief opgezocht die daarbij passen. In de header van onze website worden de volgende afbeeldingen in willekeurige volgorde getoond.

Op 15 maart is in het Volksbuurtmuseum een kennismaking met borrel geweest voor leden die lid zijn geworden vanaf april 2023 tot eind 2023. Hier is een impressie van deze bijeenkomst.

Peter Sprangers van de Stichting Historische Kring Tolsteeg-Hoograven (HKTH) heeft een overzicht samengesteld van de eerste vijftig jaar UMS PAS-TOE. Hij schreef ons: nu Pas-toe ons ontvallen is wenst de HKTH daar graag een 'ode' aan te wijden en deze te delen met de stadsgenoten. Wij bieden service en helpen mee bij deze ode aan UMS PAS-TOE.

Begin februari verscheen er een column van Babah Tarawally in Trouw. Hierin schrijft hij dat hij zich thuisvoelt bij zijn familie in Sierra Leone en in Utrecht. 'Mijn habitat', noemt hij het. Het gevoel van thuiskomen is volgens Tarawally verbonden aan de plaats waar je weinig of geen moeite hoeft te doen om geaccepteerd te worden.

Michiel Plomp verkent in zijn achttiende bijdrage over groen erfgoed in Utrecht opnieuw de omgeving van de Mariaplaats. 

Van 22 februari tot en met 2 juni is in Museum Catharijneconvent de tentoonstelling De schepping van de wetenschap te zien. Conservator Lieke Wijnia vertelt dat de tentoonstelling wil laten zien dat het religieuze en het wetenschappelijke denken door elkaar zijn beïnvloed. 'De tentoonstelling helpt om de hedendaagse samenleving, en de rol van wetenschap en religie daarbinnen, beter te begrijpen.'   

Er verschijnen regelmatig interessante berichten over cultureel erfgoed in de kranten en op internet. In dit bericht een actuele selectie. 

Pieter Saenredam (1597-1665) is een van de helden uit de Nederlandse 17de-eeuwse schilderkunst. Zijn schilderijen met ‘stille kerkportretten’ worden in ons land alom gewaardeerd en zijn de afgelopen 75 jaar ook uitvoerig bestudeerd en tentoongesteld. Een facet in zijn oeuvre dat nog amper aandacht heeft gekregen, is de weergave van bomen. Laat nou juist een aantal van zijn Utrechtse werken van de Mariaplaats zich lenen voor een verhaal hierover – een interessant, maar ook best een gecompliceerd verhaal. Michiel Plomp vertelt het in zijn zeventiende bijdrage over groen erfgoed in Utrecht.

Binnenkort opent het Vechtstreekmuseum in Maarssen de tentoonstelling ‘Willem van Leusden, veelzijdig kunstenaar’. En dat is een mooie plek, want de geboren Utrechter maakte in Maarssen een groot deel van zijn werk aan tekeningen, etsen en schilderijen en meer. In 2007 verscheen onderstaand artikel over Willem van Leusden in Tijdschrift Oud-Utrecht. Het is geschreven door kunsthistoricus Dick Adelaar in een Oud-Utrecht serie over 200 jaar Genootschap Kunstliefde.

Vanaf het jaar 1000 ontwikkelt Utrecht zich tot een bruisend handelscentrum en is de stad het religieus centrum van de Noordelijke Nederlanden, met een bisschop als landsheer. Kerken, kapellen en kloosters verrijzen, met als hoogtepunt de Dom. Utrecht wordt een stad van betekenis met eigen stadsrechten, drukbezochte markten en veel kunstnijverheid. Tussen 1430 en 1530 bloeide de Utrechtse beeldhouwkunst als nooit tevoren. Adriaen van Wesel, Jan van Schayk en de ‘Meester van de Utrechtse Stenen Vrouwenkop’ hadden in heel Europa invloed. Hieronder een artikel over een tentoonstelling in het Museum Catharijneconvent in 2012 over beelden die de strijd overleefden. Een artikel van kunsthistoricus en mediëvist Marieke van Vlierden in Tijdschrift Oud-Utrecht 2012

Er verschijnen regelmatig interessante berichten over cultureel erfgoed in de kranten en op internet. In dit bericht een actuele selectie. 

Wegens bijzondere omstandigheden wordt de van der Monde-lezing verplaatst van woensdag 7 februari naar woensdag 20 maart 2024 vanaf 19:30 in de Pieterskerk. Iedereen die zich tot nu toe heeft aangemeld, heeft hierover apart bericht ontvangen. Vanaf 30 januari 2024 om 10:00 wordt de inschrijving weer geopend totdat het maximale aantal deelnemers is bereikt. 

Bij veilinghuis Sotheby’s komt donderdag 1 februari een zeegezicht van de Utrechtse zee- en kustschilder Adam Willaerts  (Londen 1577 – 1664 Utrecht) onder de hamer. Het is een veiling van ‘Master Paintings’. De geschatte verkoopprijs van het schilderij was 200.000-300.000 dollar. Er is afgehamerd op 260.000 dollar. Hier gaan we dit schilderij én de schilder Adam Willaerts eens nader bekijken, met hulp van een artikel van L. Otto Nelemans uit Jaarboek Oud-Utrecht 2001.

Erfgoed gemeente Utrecht verhuist en ruimt haar boeken op. Tijdens Culturele Zondag op 18 februari en de week daarna geven we deze weg tijdens een gratis boekenmarkt.

Utrecht heeft geweldige fotografen gekend die het stadsleven in hun tijd vastlegden. Om er een paar te noemen: Sylva van Blitz, Frans Ferdinand van der Werf, Nico Jesse, Gilles Lauwers, Henk Hofland, Joh. A. Moesman. En zo heeft Amsterdam Jacob Olie. Hij is bekend om zijn foto's van Amsterdam in de 19e eeuw, maar trok ook de stad uit, langs het water van Gein, Angstel en Vecht op weg naar Utrecht! Minder bekend is dat zijn zoon, scheikundige Jacob Olie junior ook foto’s maakte, de eerste kleurenfoto’s in Utrecht. In Tijdschrift Oud-Utrecht van februari 2023 stond een uitgebreid artikel van Jantine Bloemhof met de kleurenfoto’s van Jacob Olie junior. Het staat onderaan als pdf.

Tien maal tien jaar Oud-Utrecht in tekeningen – dat is te vinden in de map die de vereniging op 20 januari tijdens de jaarlijkse borrel voor vrijwilligers ten doop hield. Een reis langs honderd jaar betekenisvolle momenten, unieke personen, Utrechtse kunsten en maatschappelijke en stedenbouwkundige ontwikkelingen. De tekeningen werden oorspronkelijk gemaakt door leden van het Utrechtse stripcollectief De Inktpot voor de expositie 100 jaar (Oud-)Utrecht 1923 – 2023.

Het is begonnen! De komende maanden laat de gemeente Utrecht diverse archeologische onderzoeken uitvoeren in Rijnenburg. In het gebied rond en tussen de Nedereindseweg en de Ringkade zullen onder meer droneopnamen worden gemaakt en metingen met grondradar worden verricht. Begin volgend jaar volgt ook een eerste waarderend onderzoek door middel van proefsleuven. Doel is om de aanwezige archeologische resten beter in kaart te brengen. Deze onderzoeken dienen als bouwsteen voor een visie op de toekomstige ontwikkeling van Rijnenburg. In Rijnenburg is straks namelijk ruimte voor duurzame energie, natuurontwikkeling, nieuwe recreatieroutes en vanaf 2035 ook woningbouw.

De vier imposante platanen op het plein aan de Hamburgerstraat horen bij de oude, beeldbepalende bomen van de Utrechtse binnenstad. Twee van deze bomen maakten in de 19^de eeuw deel uit van een plantsoen voor het nieuwe Paleis van Justitie. Utrecht was toen nog zo landelijk en rustig dat (bijna) niemand ervan opkeek dat in dat plantsoen, midden in de stad, vrolijk kippen liepen te scharrelen. Michiel Plomp vertelt erover in zijn zestiende bijdrage over groen erfgoed.

Er verschijnen regelmatig interessante berichten over cultureel erfgoed in de kranten en op internet. In dit bericht een actuele selectie.

Voor een documentaire over de Nationale Commandobunker voor de BB (Bescherming Bevolking) is Menno Heling op zoek naar mensen die daar gewerkt hebben. 'We hebben al enkele oud-BBers geïnterviewd maar nog geen mensen die in de Commandobunker zelf hebben gewerkt.'

In zijn vijftiende bijdrage over groen erfgoed in Utrecht schrijft Michiel Plomp over een van de mooiste en tegelijkertijd minst bekende groene plekken in de Utrechtse binnenstad, de tuin van Grand Hotel Karel V, het voormalige ‘Duitse Huis’. Prachtige oude bomen, een grote fontein met beelden van historische figuren, een ‘coepelkamer’, loofgangen van vruchtbomen en af en toe een heuse ridder strijden hier om de aandacht. Deze groene oase tussen Springweg en Geertebolwerk ligt er al sinds 1345 en is in 1999 grotendeels openbaar toegankelijk geworden. 

Edwin Kruger had zich nog maar net aangemeld als nieuw lid van Oud-Utrecht of hij werd al gelijk gebeld door voorzitter Dick de Jong. Dick feliciteerde hem, hij was het 2500ste lid van de vereniging.

Hier weer eens aandacht voor Bernard Martens van Vliet (1938-2011), journalist en schrijver over het Stad-Utrechts. In 1996 bracht Van Vliet samen met Harrie Scholtmeijer een werk uit over het Utrechtse stadsdialect onder de titel De vollekstaol van de stad Uterech. Een uitgave van Oud-Utrecht, de 6^e druk alweer verscheen in 2021. In Maandblad Oud-Utrecht 1995 stond onderstaande taalles van de hand van Bernard Martens van Vliet, over voorzetsels voor straatnamen in de binnenstad. Voor Uterechse fijnproevers!

In Leiden is het Rijksmuseum van Oudheden aan het Rapenburg te vinden. En daar is veel uit Utrecht te bekijken. Zoals op de schitterende tentoonstelling Het jaar 1000. Er is ook een kleinere tentoonstelling met Romeinse vondsten uit Fort Vechten. Het bestuur van Oud-Utrecht bracht een bezoek. Kijk en lees maar eens mee.

Op zaterdagmorgen 2 december werd aan de Nieuwegracht, ter hoogte van de Keukenstraat, de lantaarnconsole voor Anna Maria van Schurman onthuld door locoburgemeester Lot van Hooijdonk. We kunnen volgens Van Hooijdonk Anna Maria van Schurman zien als de moeder van de Nederlandse studentes.

Op 2 december 2023 wordt een lantaarnconsole onthuld over Anna Maria van Schurman, gemaakt door beeldhouwer Laura Kok. Een idee van de 100-jarige Historische Vereniging Oud-Utrecht om het eeuwfeest te vieren, aangeboden door de werkgroep directe voorzieningen van gemeente Utrecht. Tijd voor een achtergrond bij de meer dan 330 lantaarnconsoles.

Er verschijnen regelmatig interessante berichten over cultureel erfgoed in de kranten en op internet. In dit bericht een actuele selectie. 

De presentatie van het Jaarboek Oud-Utrecht 2023 vond plaats op 26 november tijdens het slotfeest van het Jubileumjaar 100 jaar Oud-Utrecht. Een jubileum nodigt uit tot terugkijken en zeker een eeuwfeest is daarvoor een mooie aanleiding. Het Jaarboek 2023 sluit daarbij aan met de keuze voor het thema Historische cultuur in Utrecht.

In zijn veertiende bijdrage over groen erfgoed in Utrecht schrijft Michiel Plomp over Nieuwegracht 56. 'Een keurige familie die klaarzit voor de ochtendkoffie: dat was mijn associatie toen ik het schilderij van Alexander Metelerkamp met vrouw en zoon in hun tuin aan de Nieuwegracht voor het eerst zag. Ondertussen weet ik beter; het schilderij heeft een boodschap.'

De runensteen op het Domplein is een kopie van een runensteen in de Jutlandse plaats Jelling. Het is een geschenk van de Vrienden van Nederland in Denemarken aan de Rijksuniversiteit van Utrecht, ter gelegenheid van het 300-jarig bestaan van de universiteit. De Runensteen werd onthuld op 22 juni 1936.

Hij is zichtbaar op de windwijzer van de Utrechtse Domtoren, in het stadswapen en het straatbeeld, vaak teruggebracht tot dat ene beeld: Martinus, die als soldaat bij het Romeinse leger bij de stadspoort van Amiens zijn mantel doorsnijdt en de helft ervan aan een bedelaar geeft. Het is echter maar een van de vele gebeurtenissen op een levensweg die langs vele wonderen leidt. Op 9 november verscheen het boek 'De levensloop van Martinus van Tours'. Het eerste exemplaar van dit boek, ingeleid en vertaald door Ton Meijers is overhandigd aan Dick de Jong, voorzitter van Oud-Utrecht ter gelegenheid van het 100-jarig bestaan van Oud-Utrecht.

Naar aanleiding van het 100-jarig bestaan van Oud-Utrecht en de verkiezing van Anna Maria van Schurman tot meest betekenisvolle Utrechter zal er op 2 december een lantaarnconsole worden onthuld op de Nieuwegracht, naast de trap bij de Keukenstraat. Beeldhouwer van de lantaarnconsole is Laura Kok.

Er verschijnen regelmatig interessante berichten over cultureel erfgoed in de kranten en op internet. In dit bericht vindt u een actuele selectie. 

Op 28 september 2023 overleed in zijn woonplaats Asperen prof. dr. Hans Renes, kort voor zijn 69^e verjaardag. Tijdens de afscheidsceremonie in de oude Catharinakerk van het stadje aan de Linge waren alle banken gevuld met familie, vrienden, oud-collega’s, oud-studenten en mensen uit de erfgoedwereld, waaronder de Utrechtse. Hans was gewaardeerd en geliefd als groot kenner van het erfgoed, met name van het historische cultuurlandschap. Dat brachten de diverse sprekers naar voren: zijn indrukwekkende kennis, maar vooral zijn innemende persoonlijkheid, altijd tot hulp bereid en uiterst bescheiden.

Alle registers op het orgel in de Aula van het Academiegebouw gingen open terwijl de deelnemers binnenstroomden bij het symposium over erfgoedparticipatie, dat Oud-Utrecht op zaterdag 14 oktober organiseerde onder de naam Erfgoed verbindt! De vereniging vierde daarmee haar honderdjarig bestaan.

Op 14 oktober, direct voorafgaand aan de Nacht van de Utrechtse Geschiedenis, organiseerde Oud-Utrecht een symposium over erfgoedparticipatie. Saskia Derks, projectleider van De emigratie generatie, liet samen met enkele 'verhalenvertellers' zien wat De emigratie generatie inhoudt.

Op 14 oktober, direct voorafgaand aan de Nacht van de Utrechtse Geschiedenis, organiseerde Oud-Utrecht een symposium over erfgoedparticipatie. Fred Vogelzang - historicus, publicist en onderzoeker - verzorgde een korte inleiding en stelde aan de orde wat de verschillen zijn tussen erfgoed en geschiedenis en wie bepaalt wat erfgoed is.

Op 13 oktober verschijnt De getekende stad. Utrecht in oude tekeningen 1550-1900 bij Uitgeverij Matrijs, met bijbehorende tentoonstelling in Het Utrechts Archief.

Op 14 oktober, direct voorafgaand aan de Nacht van de Utrechtse Geschiedenis, organiseerde Oud-Utrecht een symposium over erfgoedparticipatie. Anton Cruysheer, archeoloog en manager erfgoed bij Landschap Erfgoed Utrecht, vertelde over publieksarcheologie en wat er zoal gebeurt in de provincie Utrecht.

Oud-Utrecht ontving foto’s van Simon Laudy van Klokkengieterij Reiderland in Finsterwolde. Ze tonen de restauratie van het uurwerk, de wijzerplaat en de wijzers van de Domtoren. Die zijn straks weer te zien als de steigers weg zijn. Half november moet de restauratie klaar zijn, de steigers zijn dan zover gezakt tot 60 meter. Met een kraan worden de wijzerplaten dan gemonteerd. Voor veel Utrechters een moment om naar uit te kijken!

Er verschijnen regelmatig interessante berichten over cultureel erfgoed in de kranten en op internet. In dit bericht een actuele selectie. 

Nu het Universiteitsmuseum Utrecht (UMU) op 6 september is heropend, is ook de Oude Hortus weer te bezoeken. Er liggen nog wat mooie nazomerdagen in het verschiet. Een goede gelegenheid om weer eens door de weelderige tuinen en prachtige kassen te dwalen. Om in de sfeer te komen een herplaatsing van het artikel 'Licht en schaduw in de geschiedenis van de Oude Hortus' van de hand van J.W.E. Kipp-Brinkman uit Tijdschrift Oud-Utrecht 1994. Met als toegift onder aan de pagina een bijlage over de restauratie van de kassen uit 2007.

Sinds 6 september kunnen we weer een bezoek brengen aan het Universiteitsmuseum Utrecht (UMU), een ‘museum voor nieuwsgierige mensen’ en ook aan de oude Hortus met de gerestaureerde kassen. Het is heel mooi om dit historische stukje Utrecht te verkennen. Ingericht als familiemuseum is er in het UMU van alles te zien, te beleven én te onderzoeken.

Er verschijnen regelmatig interessante berichten over cultureel erfgoed in de kranten en op internet. In dit bericht vindt u een actuele selectie. 

Zaterdagochtend 26 augustus om 11.15 uur werd op het Joke Smitplein in Utrecht een herdenkingssteen voor Joke Smit(1933-1981) onthuld door burgemeester Sharon Dijksma en Joke Smits medestrijdster van het eerste uur, Hedy d'Ancona. Het initiatief tot het realiseren van deze steen werd genomen door het Utrechts Geveltekenfonds. De steen kon worden gerealiseerd dankzij een crowdfundingsactie en een gift van de Wilhelmina Drucker Fundatie. Naast familie van Joke Smit waren ook vele donateurs aanwezig bij de onthulling, die door de bewonersvereniging van het Joke Smitplein in samenwerking met het UGTF georganiseerd was.

In de tentoonstelling Ode aan Antwerpen in Museum Catharijneconvent zijn ruim tachtig Vlaamse en Hollandse topstukken uit de zestiende en zeventiende eeuw over de grote invloed van Vlaamse schilders op de Hollandse schilderkunst. Het geeft een inkijk in de blijvende artistieke wisselwerking tussen de Zuidelijke en Noordelijke Nederlanden. Koning Willem Alexander noemde de wisselwerking bij zijn recente bezoek aan het Koninklijk Museum voor Schone Kunsten in Antwerpen.
In Utrecht waren ook banden met Antwerpen. Met Vlaamse schilders als Jan Gossaert, Roelant Savery en Adam Willaerts in Utrecht en de Utrechtse Anthonis Mor van Dashorst in Antwerpen. Het belangrijkste logement van Utrecht, een Heerenlogement, heette zelfs Het Casteel van Antwerpen. Het was van 1593 tot 1950 als hotel aan de Oudegracht gevestigd. Kaj van Vliet gaat in op de invloed van protestantse Antwerpenaren in Utrecht bij zijn lezing voor Museum Catharijneconvent op dinsdag 29 augustus.

Vrijdag 15 september is het Historisch Café van Oud-Utrecht gewijd aan de Utrechtse Canon van de LHBTI+-geschiedenis. Hier alvast een kijkje in de wereld van het COC Utrecht, op basis van een artikel van Maurice van Lieshout onder de titel Cultuur, Ontspanning en Confrontatie, de eerste dertig jaar van het Utrechtse COC, in het Tijdschrift Oud-Utrecht 2019.

Op een zomerse zaterdagochtend over de bloemenmarkt op het Janskerkhof lopen, is voor veel Utrechters grote ontspanning. Het carillon speelt, de lindebomen filteren het zonlicht en overal waar je kijkt zijn bloemen! Niet alleen boeketten, ook planten in potten, zelfs ver uitlopende klimplanten, tot hele struiken aan toe, alles prachtig in bloei en vaak ook nog uitgestald met gevoel voor theater: een feestje! Michiel Plomp schrijft erover in zijn dertiende bijdrage over groen erfgoed in Utrecht.

Van 1933 tot 1980 was Natuurbad De Biltsche Duinen een begrip voor een dagje uit voor veel Utrechters. Makkelijk bereikbaar per fiets, en lopend of met de bus vanaf station Bilthoven.

De beiaard is hét muziekinstrument voor de Lage Landen. Al vanaf het begin van de 16e eeuw spelen beiaardiers op gestemde klokkenreeksen. Meestal hangen die klokken in kerk- of stadhuistorens. Een andere naam voor beiaard is klokkenspel of carillon.
Utrecht is in augustus 2023 het toneel van het Wereld Beiaard Congres. Een initiatief van de Utrechtse Klokkenspel Vereniging en stadsbeiaardier Malgosia Fiebig. Beiaardiers van over de hele wereld komen naar Utrecht om elkaar te ontmoeten en te genieten van prachtige beiaardconcerten. Naast het Festival Oude Muziek, dat zoals altijd diverse beiaardconcerten in zijn programmering heeft, belooft dit een uniek aanbod van schitterende beiaardconcerten.

Ziehier een artikel van Maurice van Lieshout uit Tijdschrift Oud-Utrecht 2008. Het kwam tot stand in samenwerking met Arie Abbenes en Dick van Dijk.

Zonder de Unie van Utrecht, een belangrijk bondgenootschap in de strijd tegen Spanje, zag het Nederland van vandaag er heel anders uit. Daar hebben een woedende vrouw met een pikhouweel, een stiekeme protestantse dominee en een groep opstandige edelen wel voor gezorgd. Godsdienstvrijheid en onafhankelijkheid, dat waren hun idealen. 

In het jubileum-themanummer van het tijdschrift ‘100 jaar passie voor Utrecht’ staat een artikel van Maarten Brinkman over Joachimus Pieter Fockema Andreae. Daar staat een afbeelding bij van een Romeinse scherf uit 1929, gevonden bij een opgraving op het Domplein in 1993 (pagina 11). We kregen een reactie van Bert Barten die opheldering geeft over deze Romeinse scherf met een groet van Julius Caesar. Hier is zijn reactie.

Het Utrechts Archief heeft in nauwe samenwerking met Oud-Utrecht een schat aan geschiedschrijving door Oud-Utrecht gedigitaliseerd. Het is een mooie bijdrage aan de viering van het eeuwfeest van Historische vereniging Oud-Utrecht. Alle publicaties in Maandbladen, Tijdschriften en Jaarboeken vanaf 1924 tot 2021 zijn nu digitaal beschikbaar en volledig op tekst te doorzoeken. De artikelen gaan over geschiedenis, archeologie en monumenten van stad en regio Utrecht. Ze zijn te vinden via Het Utrechts Archief als online publicaties van Oud-Utrecht. 

Vrijdag 30 juni was de herdenking van het einde van de slavernij in het Utrechtse Griftpark. Joeb Mulder maakte namens Oud-Utrecht fraaie foto's om dit indrukwekkende moment vast te leggen. Bij de herdenking was ook de onthulling van het monument Vlucht en Verzet naar ontwerp van patricia kaersenhout.

Er verschijnen regelmatig interessante berichten over cultureel erfgoed in de kranten en op internet. In dit bericht vind je een actuele selectie.

Het Utrechts Archief pakt in oktober uit met een schitterende expositie én een bijbehorend boek De getekende stad. Utrecht in tekeningen (1550 – 1900), met topstukken uit de tekeningencollectie. Het boek is een compleet herziene uitgave van de publicatie van bijna twintig jaar geleden. Om de druk mogelijk te maken is een crowdfundingsactie gestart.

Na zijn lezing over Verdwenen Groen op 29 maart 2023 schreef Michiel Plomp zijn twaalfde bijdrage over groen erfgoed in Utrecht.

Het dikste nummer van Tijdschrift Oud-Utrecht ooit verscheen op 7 juni met als titel '100 jaar passie voor Utrecht'. Na de overhandiging van het eerste exemplaar door de voorzitter van Oud-Utrecht Dick de Jong aan burgemeester Sharon Dijksma volgde een kleine 'talkshow' van hoofredacteur Arjan den Boer met auteurs, geportretteerden en andere betrokkenen.

Belangrijke en unieke voorstudie voor het Evangelistenraam in de Domkerk uit december 1925 van Prof. R.N. Roland Holst verworven.

We hebben bij het Utrechts Archief gezocht naar beelden uit het slavernijverleden in de stad Utrecht. Van de gevonden beelden hebben we er een aantal in de kop van onze website geplaatst, iedere klik door onze website levert een nieuw beeld.

Het dikste nummer van Tijdschrift Oud-Utrecht ooit verschijnt op 7 juni a.s. met als titel '100 jaar passie voor Utrecht'. Leden van Oud-Utrecht zijn die middag van harte welkom bij de presentatie in het Stadhuis. Na overhandiging van het eerste exemplaar aan een prominente Utrechter volgt een kleine 'talkshow' met auteurs, geportretteerden en andere betrokkenen.

Er verschijnen regelmatig interessante berichten over cultureel erfgoed in de kranten en op internet. In dit bericht vindt u een actuele selectie.

Nederland krijgt een eigen Nationaal Slavernijmuseum. Over een paar jaar moet het museum zijn deuren openen voor het publiek. Op maandag 15 mei was daar in Utrecht een bijeenkomst over. Nieuwsgierig geworden ging Oud-Utrecht erop af. Hier een kort verslag van een inspirerende bijeenkomst.

Het Romeinse fort bij Vechten in de provincie Utrecht is een van de grootste en tegelijk een van de minst bekende forten langs de Romeinse grens (de limes) in Nederland. Het fort, dat destijds Fectio heette, was in gebruik tussen het begin van onze jaartelling en de vierde eeuw na Chr. Er was voornamelijk ruiterij gestationeerd. Het Rijksmuseum van Oudheden is al bijna 200 jaar betrokken bij archeologisch onderzoek in Vechten en in de afgelopen jaren konden vele vondsten aan de museumcollectie worden toegevoegd. De 100 meest bijzondere stukken zijn nu tijdelijk te zien in de tentoonstelling ‘Vondsten uit Fort Vechten’ op de afdeling Archeologie van Nederland (1 juni 2023 tot en met 31 oktober 2024). De expositie heeft niet alleen aandacht voor de archeologische voorwerpen, maar òòk voor degenen die ze in de afgelopen decennia verzameld hebben.

Oud-Utrecht helpt mee om de kennis over het koloniale en slavernijverleden te vergroten met een korte reeks artikelen op deze site. We werken daarin samen met het Comité 30 juni / 1 juli Utrecht. In dit artikel presenteert dit Comité zich.

Op 13 mei is in de Andrieskerk van Amerongen het boek Adel en Ridderschap in de provincie Utrecht gepresenteerd. Het eerste exemplaar werd uitgereikt aan de Commissaris van de Koning in de provincie Utrecht, de heer H. Oosters. Het boek is geschreven door Renger de Bruin, senior-onderzoeker bij de Universiteit Utrecht. Een interview van Mario Gibbels.

Koning Willem-Alexander opende donderdag 11 mei de tentoonstelling Ode aan Antwerpen. Het geheim van de Hollandse meesters. De tentoonstelling in het Museum Catharijneconvent toont met ruim tachtig werken uit de zestiende en zeventiende eeuw de grote invloed van Vlaamse schilders op de Hollandse schilderkunst. Van 14 mei tot 17 september is de tentoonstelling open voor bezoekers.

Op 15 mei 1923 werd in Amsterdam ‘De Hollandsche Molen, vereniging tot behoud van molens in Nederland’ opgericht. De vereniging bestaat dus 100 jaar. Op 13 en 14 mei is de 50ste editie van de Nationale Molendag extra feestelijk, met volop culturele activiteiten in het hele land. 

Erik Tigelaar heeft jarenlang onderzoek gedaan naar de straatnamen in Utrecht. In Het Utrechts straatnamenboek kunnen Utrechters lezen hoe straten zoals Ledig Erf, Hanengeschrei en Ondiep aan hun bijzondere namen zijn komen. Hier is een interview van Mario Gibbels. 

Er verschijnen regelmatig interessante berichten over cultureel erfgoed in de kranten en op internet. In dit bericht vindt u een actuele selectie.

Op 23 februari 2022 sprak de burgemeester van Utrecht haar excuses uit over de rol van het stadsbestuur in het slavernijverleden. Op 30 juni 2023 wordt in het Griftpark het slavernijmonument onthuld. Oud-Utrecht helpt mee om de kennis over het koloniale en slavernijverleden te vergroten met een korte reeks artikelen. In dit eerste artikel kijken we terug naar eerdere publicaties en activiteiten van Oud-Utrecht. 

Utrecht kent verschillende vernieuwers van de kunst, zo introduceerde Jan van Scorel hier de renaissance, Gerard van Honthorst vertaalde het caravaggisme naar de lage landen, en Gerrit Rietveld werd wereldwijd bekend met zijn toepassingen van De Stijl. En misschien niet zo bekend, ook Pieter Christoffel Wonder was een zeer succesvolle schilder die in de 19^e eeuw in Utrecht en Londen zijn finest hours beleefde. Hij was in Utrecht zeer actief in het culturele leven, hij was met Jan Baptist Kobell in 1807 oprichter en directeur van Kunstliefde. Zijn werk verscheen op de belangrijke Tentoonstellingen van Levende Meesters en hij was een veelgevraagd schilder met zijn romantische taferelen en realistische portretten. Nog steeds zijn zijn schilderijen in verschillende musea te vinden.

Op 22 april, op de geboortedag van de Utrechtse verzetsheldin Truus van Lier (1921-1943), is om 10 uur een struikelsteen gelegd voor haar moeder Derkje van Lier-Wensink (1890-1945). De steen is geplaatst voor het ouderlijk huis van Derkje en Truus aan de Prins Hendriklaan 48. 

In De Bilt bestaat sinds 2018 de site van Online Museum De Bilt. Daar is nu ook de Canon van Utrecht geplaatst. 

Tijdens het Historisch Café op 14 april was de presentatie van Het Utrechts Straatnamenboek. U kunt hier de hele presentatie terugkijken. 

Een paar stevige schoenen hadden we aan moeten trekken. Dat vindt Michiel Plomp als hij ons op 29 maart tijdens de lezing Verdwenen groen meeneemt naar de negentiende eeuw voor een pittige wandeling langs bijzondere tuinen en parken in de binnenstad van Utrecht. Al eerder schreef hij artikelen voor onze site. Michiel Plomp is kunsthistoricus, werkte bij het Metropolitan Museum of Art in New York en werd later hoofdconservator bij Teylers Museum in Haarlem. Sinds hij meer tijd heeft, is hij vrijwilliger voor de Open Tuinendag en verdiept hij zich in Utrechts groen. Behalve Oud-Utrechters waren er bij de lezing dan ook veel leden van de Nederlandse Tuinenstichting aanwezig.

Op 14 april 2023 verschijnt Het Utrechts straatnamenboek van Erik Tigelaar, een uitgave van WBooks ter gelegenheid van 100 jaar Oud-Utrecht. Dat is goed nieuws voor onze stad. Het is een opvolger van de in de 19e eeuw verschenen drie boeken van Nicolaas van der Monde over pleinen, straten, stegen, waterleidingen, wedden, putten en pompen der Stad Utrecht.

Er verschijnen regelmatig interessante berichten over cultureel erfgoed in de kranten en op internet. In dit bericht vindt u een actuele selectie.

WBOOKS geeft in samenwerking met Oud-Utrecht 3 exemplaren van ‘Het Utrechts straatnamenboek ‘ weg! 

Oud-Utrecht presenteerde in samenwerking met Salon Saffier vrijdag 24 maart in stadhuis Utrecht de heruitgave van het boek Een Dom en de stad rondom, met toelichting door kunsthistoricus Hans Ebbink. Het gaat om een stadswandelgids die oorspronkelijk in 1942 anoniem verscheen en uitgegeven werd door de A.N.W.B. Nu in 2023 is het boek uitgegeven door Salon Saffier.

Paushuize, een van de fraaiste monumenten van de Utrechtse binnenstad, werd in 1517 gebouwd in opdracht van Adriaan Florisz Boeyens (1459-1523), de latere – en enige Nederlandse – paus Adrianus VI. Boeyens heeft uiteindelijk zelf nooit in het huis gewoond, maar wel tal van andere interessante mensen. Paushuize en zijn geschiedenis zijn al uitvoerig bestudeerd, maar de tuin niet, terwijl het zo’n grote, openbaar toegankelijke groene plek is. Uiteraard heeft ook daar zich in de afgelopen eeuwen van alles afgespeeld. Dit is de elfde bijdrage van Michiel Plomp over groen erfgoed in Utrecht.

Op vrijdag 17 maart is in het Stadhuis het eerste exemplaar uitgereikt van Post uit Utrecht. Prentbriefkaarten van de stad Utrecht uit de collectie Lisman, 1900-1925.

Stichting Kerken Kijken Utrecht verzorgt al meer dan 40 jaar de openstelling van 12 Utrechtse binnenstadskerken, zodat bezoekers kunnen genieten van de culturele rijkdom die deze kerken te bieden hebben. Dit is niet mogelijk zonder onze enthousiaste vrijwilligers! Lijkt het jou leuk om hier een bijdrage aan te leveren? Wij zijn op zoek naar zowel gastheren/-vrouwen als gidsen om ons team te ondersteunen en versterken. 

Er verschijnen regelmatig interessante berichten over cultureel erfgoed in de kranten en op internet. In dit bericht vindt u een actuele selectie.

Ons symposium Erfgoedparticipatie: Erfgoedt Verbindt op 14 oktober werd geleid door Leen Dorsman. Wie is hij? Als kennismaking hieronder het verslag van zijn afscheid als hoogleraar Universiteitsgeschiedenis op 17 februari, waarmee een einde kwam aan zijn decennialange inzet voor het departement Geschiedenis en Kunstgeschiedenis van de Universiteit Utrecht. 

Onlangs verscheen de SteenGoed-editie 'Historische winkelpuien Twijnstraat - puien, ondernemers erachter en hun overig nagelaten erfgoed’ van Ton Hooft. Het gaat om zo'n 20 nog oorspronkelijke of zo goed als oorspronkelijke winkelpuien uit de periode 1850-1909. Naast vooral 'beschrijvingen' van de puien met veel afbeeldingen gaat het ook over de ondernemer/winkeliers die er, figuurlijk en letterlijk, achter zaten en het brengt diverse nieuwtjes. In zijn inleiding beschrijft Ton Hooft wat hij ons biedt.

Er verschijnen regelmatig interessante berichten over cultureel erfgoed in de kranten en op internet. In dit bericht vindt u een actuele selectie.

Oud-Utrecht dateert van 1923, hetzelfde jaar waarin er een onvergetelijke avond in het Gebouw voor Kunsten en Wetenschappen plaatsvond. De tussen gotiek en neoclassicisme ingedommelde burgerij van Utrecht kreeg op 29 januari 1923 hoog avant-gardistisch bezoek: Dada! Het zou de meest legendarische slag van de hele Nederlandse Dada-veldtocht worden. De avond liep volledig uit de hand, het publiek misdroeg zich, er was schandaal, de hoofdrolspelers publiceerden achteraf tegenstrijdige verhalen.
Hieronder een artikel van kunsthistoricus Mark van Gend uit Tijdschrift Oud-Utrecht 2011. Het zou tot een heropvoering van de Dada soirée komen in 2013 bij het 90-jarig bestaan van Oud-Utrecht; een verslag daarvan en het boek Dada Utrecht van Niels Bokhove en Mark van Gend zijn hieronder te vinden.