Amerongen

14 juli 2020

‘Amerongen is een van de liefste, charmantste dorpen, die ik in Nederland ken. Het grootgrondbezit heeft verhinderd dat hier onbelemmerd gebouwd kon worden. Het dorp is daardoor klein en echt een dorp gebleven.'

'Stellig zullen er mensen zijn die het uit materiële overwegingen betreuren dat Amerongen niet de opbloei van Zeist of Doorn heeft gekend. Daar staat tegenover dat hier een dorp behouden is gebleven dat uit oogpunt van schoonheid bijna ideaal te noemen is. Al die simpele, aardige dorpshuizen, die het mooie, op een heuvel gebouwde kerkje omringen! De linden op het dorpsplein, het stijlvolle kleine gemeentehuis, de antieke pomp, de stoepen van veldkeien, de diepe, ommuurde tuinen met hun dorpse bloemen, hun keurig onderhouden groentebedden, hun vruchtbomen!’

‘In zijn tegenwoordige staat is het kasteel Amerongen een der zuiverste uitingen van echt Nederlandse, zeventiende-eeuwse kasteelbouw, nog zonder Franse invloed. Het is geen vriendelijk huis, de eenkleurigheid van de baksteen geeft het iets sombers’ , zo schrijft Clare Lennart in 1962. Maar het interieur met de grote, lichte hal en de statige trappen vindt ze indrukwekkend en de zaal is van een vorstelijke pracht. De tuinen zijn niet door haar genoemd maar zijn tegenwoordig ook weer het bezoeken waard. Het kasteel, de collectie, de tuinen en bijgebouwen zijn gerestaureerd.

Godard Adriaen van Reede liet met zijn vrouw Margaretha Turnor het slot Amerongen herbouwen nadat de Fransen het in 1673 in brand hadden gestoken. Godard had vele titels en was diplomaat voor de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden en goed bevriend met stadhouder Willem III en de Oranjes. Hun zoon, die ook Godard heette, was veldmaarschalk voor de Republiek en generaal voor Koninkrijk Engeland. Hij werd na zijn overwinningen in Ierland door koning Willem III verheven tot graaf van Athlone. Het dorp Amerongen is met de Van Reedes Oranje gezind gebleven. Eind 19e eeuw ging het bezit van kasteel Amerongen van de laatste gravin van Reede over naar haar neef de graaf van Aldenburg Bentinck. Een beroemde gast was keizer Wilhelm. De keizer stond op 10 november 1918 aan de Nederlandse grens en zou op verzoek van de Nederlandse regering drie dagen bij de graaf op kasteel Amerongen logeren. Hier tekende hij zijn troonsafstand. Hij zou er uiteindelijk anderhalf jaar verblijven, met 40 medewerkers. In 1920 kocht de keizer Huis Doorn. Sinds 1982 is de Stichting Kasteel Amerongen de eigenaresse van het huis.

Schrijfster Clare Lennart is in het recente nummer over Utrecht Boekenstad van Tijdschrift Oud-Utrecht beschreven met haar boek ‘Huisjes van Kaarten’. Dat boek gaat over de Steenweg in Utrecht, van C&A tot de middeleeuwen. Ze schreef veel, ook het boek ‘Utrecht, stad en provincie’ uit 1962. Haar persoonlijke schrijfstijl en grondige onderzoek maken deze boeken nog steeds heel leesbaar.

Voor meer informatie en reservering van een bezoek aan kasteel Amerongen, kijk op www.kasteelamerongen.nl

Bronnen: Clare Lennart, Utrecht Stad en Provincie, 1962, Canon Utrecht.

Amerongen01