Tijdschrift augustus 2022
De onderstaande artikelen zijn verschenen in het augustusnummer van Tijdschrift Oud-Utrecht. Losse tijdschriften zijn verkrijgbaar via de webwinkel.
Andreas aan de gevel: Ziekenhuis, zusterklooster en appartementencomplex aan de Springweg
Ton H.M. van Schaik is historicus, publicist en oud-redacteur van dit tijdschrift.
Het lijkt wel een decorstuk: achter de oude voorgevel aan de Springweg staat een modern appartementencomplex. Oorspronkelijk gebouwd als rooms-katholiek gasthuis, werd het Andreasgesticht een klooster voor de Zusters van Liefde die lesgaven aan een imperium van meisjesscholen. Na hun pensionering mochten ze er nog oud worden. Inmiddels is het een gewild wooncomplex in de Utrechtse binnenstad. Alleen de façade met de beelden van Sint-Andreas en Onze-Lieve-Vrouw hield stand.
Machiel Wilmink en de School voor de Grafische Vakken
Catharina van Daalen studeerde kunstgeschiedenis en is bibliothecaris bij het Centraal Museum. Ze werkt aan een publicatie over Machiel Wilmink, haar overgrootvader.
Liefhebbers van reclamedrukwerk, spoorwegen of scheepvaart kennen Machiel Wilmink (1894-1963) wellicht als ontwerper van affiches voor de Rotterdamsche Lloyd, de Nederlandse Spoorwegen en de Jaarbeurs. Hij ontwierp boekbanden en illustreerde publicaties voor uitgeverijen als Callenbach en Nijgh & Van Ditmar. Vooral was Wilmink, in zijn eigen woorden, een reclamekunstenaar: medeoprichter van het vakblad De Reclame, het Genootschap voor Reclame en de Vereniging voor Reclameontwerpers en Illustratoren. Maar voordat Wilmink bekend werd in de reclamewereld, maakte hij zich geliefd bij zijn leerlingen aan de School voor de Grafische Vakken in Utrecht.
Teruggevonden glas-in-lood van A.C. Valstar
Arjan den Boer is auteur van 'Vergeten gebouwen in Utrecht 1850-1940' (2020) en eindredacteur van dit tijdschrift.
In het gebouw op de hoek van de Stadhuisbrug en de Oudegracht, tot voor kort in gebruik als boekhandel en bibliotheek, was voor 1974 Vroom & Dreesmann gevestigd. Onlangs werden twee gebrandschilderde ramen teruggevonden die afkomstig zijn uit dit pand. Ze vullen de nog aanwezige ramen aan met figuratieve voorstellingen. Een ervan geeft het warenhuis zelf weer, zoals dat in 1898 begon als Magazijn De Zon. Bij de komende herontwikkeling zullen de ramen worden teruggeplaatst. Een goed moment om aandacht te schenken aan de vergeten glazenier.
Paus Adrianus VI, wereldleider uit Utrecht
Twan Geurts is schrijver en theoloog. Hij schreef de biografie ‘De Nederlandse paus, Adrianus van Utrecht, 1459-1523’. Christiaan Veldman is historicus en kunsthistoricus en werkt als conservator bij Museum Catharijneconvent.
Van timmermanszoon tot paus: dat is het levensverhaal van Adrianus van Utrecht (1459-1523) in een notendop. Precies 500 jaar nadat hij tot hoofd van de katholieke kerk werd gekozen, spreekt zijn onwaarschijnlijke loopbaan nog steeds tot de verbeelding. Adrianus was de opvoeder van keizer Karel V en diens stadhouder in Spanje. Hij was bevriend met Erasmus, maar ook de eerste theoloog die Luthers stellingen als ketterij veroordeelde. Museum Catharijneconvent eert de relatief onbekende wereldleider uit Utrecht nu met een tentoonstelling.
Boekbespreking Joodse Raad van Utrecht
Ad van Liempt is historicus en journalist. Hij publiceerde veel over de Tweede Wereldoorlog.
Dit voorjaar verschenen er boeken over de Joodse Raad in Amsterdam én die in Utrecht. Het landelijke overzichtswerk en de regionale studie vullen elkaar perfect aan. Bart van der Boom probeert zich in te leven in het optreden van de Raad vanuit het perspectief van toen; dat levert veel stof tot nadenken. Jim Terlingen wil geen oordeel vellen over het optreden van de Utrechtse Joodse Raad, maar zijn boek biedt een grote hoeveelheid nieuwe gegevens.