19e Van der Monde-lezing

Bijgaand de pdf met de lezing over de bouwgeschiedenis van 750 jaar Domkerk, door dr. W.H. Vroom, bij de 19e Van der Mondelezing op 17 februari 2004 in de Pieterskerk.

Hoe moeten we het bisdom Utrecht plaatsen in de laat middeleeuwse Europese context? In de eerste plaats: het bisdom, gevormd in de 8ste eeuw, was niet alleen groot van oppervlakte, maar ook vrij dicht bevolkt en mede daarom voorzien van een groot aantal parochies, ruim 1100. De ligging van het bisdom was enigszins excentrisch aan de rand van, voor het grootste deel boven en buiten de oude Romeinse limes, maar de bisschopsstad zelf lag nog juist daarbinnen. Het kapittel telde, toen het aantal kanunnikplaatsen was vastgelegd, veertig kanunnikprebenden, een normaal aantal voor een middelgroot kapittel, bijvoorbeeld evenveel als Amiens. Aan de echte grote kathedralen was een dubbel zo groot aantal verbonden. In vele opzichten was Utrecht een gemiddeld bisdom. Evenals ook in andere bisdommen was zoals bekend de bisschop landsheer, maar in Utrecht maar van een deel van het bisdom, het geestelijk rechtsgebied van de bisschop.Wat de Dom van Utrecht zo bijzonder maakt is, zoals al aangekondigd, de uitzonderlijke rijkdom van het archief. Meer speciaal geldt dat voor dat onderdeel dat  betrekking heeft op bouw, onderhoud en inrichting van de Domkerk en het kerkelijk complex.