Lezing: Blijven zingen of zwijgen?
Frederiek Eggink vertelt over het onderzoek dat zij samen met Gerard Maassen doet naar de grote Utrechtse koren in tijden van bezetting en de Kultuurkamer, 1939-1946.
Blijven zingen of zwijgen? Deze zinsnede troffen Frederiek Eggink en Gerard Maassen aan in de twee (nogal verstopte) publicaties van Martien Paats over het Nederlandse koorleven in de tweede wereldoorlog. Waarom kozen sommige koren ervoor om te zwijgen en andere er juist voor om door te zingen? Had dit te maken met het wel of niet aansluiten bij de Kultuurkamer of waren er ook andere redenen aan te wijzen? Aan de hand van archieven over het koorleven in Utrecht startten Frederiek en Gerard een onderzoek.
Ze merkten dat het dagelijks en culturele leven in de oorlog veel complexer was dan vaak gedacht wordt. Lange tijd stond het verhaal van de oorlog in het teken van goed of fout: verzet of collaboratie? Iets anders was er niet. Nu is bekend dat de houding van het grootste deel van de Nederlandse bevolking ‘grijs’ te noemen was. Ze deden nog het één, noch het ander. Iedereen probeerde zoveel mogelijk zijn of haar eigen bestaan te leven, zoals ze dat gewend waren voor de oorlog. Je zocht het gevaar niet op en probeerde de eerste jaren maar zo veel mogelijk te doen wat de bezetter van je vroeg. Zo handelden ook de besturen van de Utrechtse koren, tot het in hun ogen niet meer ging.